Križnica zelenjava - gojenje na parceli
Križnica je zelo dragocena skupina zelenjave. V naši prehrani so vir številnih dragocenih hranil, hkrati pa ostajajo malo kalorični. Med križnicami med drugim spadajo. cvetača, brokoli, repa, šved in različne vrste zelja. V naravi so dvoletne rastline, vendar jih za liste in korenine gojimo kot enoletnice. Oglejte si, kako izgleda gojenje križnic in kakšne sorte brokolija, cvetače in zelja je treba izbrati za parcelo.
Križnata zelenjava - gojenje zelja na parceli
Uprawa warzyw kapustnych
Na działkach i w ogrodach przydomowych najczęściej uprawiane warzywa kapustne to kapusta głowiasta i kalafior. W przydomowym ogrodzie warzywnym nie powinno zabraknąć także brokułów, słynących ze swych właściwości antynowotworowych.
Pod uprawę warzyw kapustnych należy wybrać miejsce słoneczne, z żyzną, łatwo nagrzewającą się glebą. Zazwyczaj warzywa kapustne potrzebują dużo azotu, ale nie należy ich sadzić do gleby świeżo nawożonej obornikiem, gdyż powoduje to nadmierny wzrost, w wyniku którego rośliny są delikatniejsze i bardzie podatne na choroby.
W większości przypadków warzywa kapustne wysiewa się do kielkowników lub pod osłony wczesną wiosną, a później przenosi na zagony. W uprawie amatorskiej działkowcy często kiełkują rośliny w domach na parapetach okiennych.
Warzywa kapustne możemy sadzić do gleby zwartej, nie przekopywanej po poprzednich uprawach. Ze względu na ryzyko przenoszenia chorób i szkodników kapusty, nie wolno ich jednak sadzić bezpośrednio po wcześniej uprawianych warzywach kapustnych i rzepowatych (przerwa pomiędzy uprawami warzyw kapustnych na tej samej grządce powinna wynosić co najmniej 4 lata). Po posadzeniu rośliny ściółkujemy. Wymagają regularnego podlewania, szczególnie podczas suchej pogody. W czasie wzrostu możemy zasilać nawozami azotowymi.
Poniżej przedstawiamy najbardziej lubiane warzywa kapustne, nadające się do uprawy amatorskiej na działkach.
Warzywa kapustne - Brokuł
Brokuł jest warzywem kapustnym obfitym w witaminy (witamina C, A, witaminy z grupy B, PP), oraz sole mineralne (wapń, fosfor i żelazo). Dzięki zawartości sulforaphanu posiada właściwości antynowotworowe. Uprawa brokułów najlepiej udaje się na glebach średnio-ciężkich, uprzednio obficie doprawionych kompostem. Lubi wilgoć i dużo słońca.
To warzywo kapustne uprawiamy wyłącznie z roszady wyprodukowanej w kiełkowniku. Rozsadę możemy sadzić od początku kwietnia.
Warzywa kapustne - brokuł
Do uprawy wiosennej doskonała jest odmiana brokułu "Sebastian". Odmiana ta wiąże róże po 30 do 40 dniach od posadzenia rozsady. Róże są wypukłe, barwy ciemnozielonej, o gładkiej i ścisłej powierzchni. Zalecana rozstawa wynosi 30 x 30 cm.
Pod koniec czerwca możemy przygotować rozsadę odmiany brokułu "Cezar". Na zagon sadzimy ją pod koniec lipca. Zalecana rozstawa wynosi 50 x 50 cm. Zbiory będą możliwe od września do października. Odmiana ta tworzy duże, ścisłe róże koloru zielonego z odcieniem fioletowym. Nie ma tendencji do szybkiego rozwijania pędów kwiatowych.
Warzywa kapustne - Kalafior
Kalafiory są dość blisko spokrewnione z brokułami. Wymagają gleb żyznych i próchniczych, bogatych w składniki odżywcze. Nasiona wysiewamy pod osłonami wczesną wiosną. Można je zasilać nawozem azotowym lub płynnym nawozem organicznym. Kalafiory w okresie wzrostu wymagają ciągłego zaopatrzenia w wodę.
Warzywa kapustne - kalafior
Wśród wczesnych odmian kalafiora warto zwrócić uwagę na odmianę "Pionier", która charakteryzuje się wytrzymałością na suszę i niskie temperatury. Tworzy róże wypukłe, zwięzłe, barwy białej, dobrze okryte liśćmi. Wysiewamy pod osłony od lutego do marca. Na miejsce stałe przenosimy w kwietniu. Zalecana rozstawa wynosi 50 x 50 cm. Zbiory będą możliwe od czerwca do lipca.
Nieco później (do kwietnia) możemy wysiewać pod osłony odmianę kalafiora "Rober", bardzo plenną i dobrą jakościowo. Na zagon przenosimy od kwietnia do sierpnia. Zalecana rozstawa wynosi 50 x 50 cm. W zależności od pory sadzenia, zbiory będą możliwe nawet do końca października.
Warzywa kapustne - kolorowe odmiany kalafiorów
Tistim, ki jim je gojenje navadne cvetače dolgčas , priporočamo manj znane barvne sorte, ki jih gojijo tuji rejci. Poleg zanimivega videza imajo te rastline tudi privlačen okus in so bogate s hranili. Primer takšne izvirne sorte je zelena cvetača "Romanesco" . Je srednje zgodnja sorta za gojenje v zemlji, še posebej uporabna za jesensko obiranje. Ustvari rumeno-zelene stožčaste vrtnice z vrtnicami v obliki kupole. Semena sejemo spomladi pod pokrovi (aprila ali maja). Sadike posadite v zemljo junija ali na začetku julija, razmaknjene med seboj 40x50 cm. Zahteva rodovitno in vlažno zemljo.
Križnata zelenjava - zelje
Pri amaterskih pridelkih najpogosteje najdete belo ali rdeče zelje . Obe sorti zahtevata ne pretežka in dobro oplojena tla ter obilno oskrbo z vodo. Praviloma zelje sejemo v rastlinjak ali na pregled v začetku marca. Sadike po približno 6 tednih prenesemo na gredice. Najbolje uspeva na poljih, ki so bile v preteklem letu zasajene s fižolom ali grahom.
Ena najzgodnejših sort belega zelja je "Ditmarska Earliest GOF" . Lahko ga posejemo pod pokrove že februarja, na gredice pa posadimo v prvi polovici aprila. Priporočeni razmik je 50 x 40 cm. Od sajenja do žetve mine samo 65 do 75 dni. Ustvari kompaktne, srednje velike glave na nizki glavi. Velja za zelo okusno.
Žal zgodnjih sort zelja ni mogoče hraniti predolgo (do 6 tednov). Pozne sorte lahko shranjujemo dlje in so tudi bolj primerne za kisanje.
Križnata zelenjava - glavno zelje
Med poznejšimi sortami, ki jih sejemo aprila in se na gredice preselimo od maja do junija, je vredna pozornosti sorta zelja "Amager POL" . Vegetacijsko obdobje te sorte je do 145 dni. Obiranje je možno od oktobra do novembra. Ustvari velike, kompaktne, sferične glave, kot nalašč za kisanje in skladiščenje čez zimo.
Druga pozna sorta zelja je "Kamienna Głowa ZIF" z rastnim obdobjem od 150 do 160 dni. Je zelo rodovitna, stabilna pri skladiščenju in je kot nalašč tudi za kisanje.
Na parcelah lahko uspešno gojimo tudi sorte rdečega zelja. Na primer, rdeče zelje "Koda" je zgodnja sorta, gojena za poletno letino. Sejemo jo od marca do aprila, na gredicah se potapljamo od maja do junija na razdalji 50 x 50 cm. Obiranje bo možno po treh mesecih (od avgusta do oktobra). Oblikuje sferične, srednje velike, temno rdeče glave, postavljene na nizko glavo. Namenjen je neposredni porabi.
To so seveda le nekatere izmed najbolj priljubljenih križnic, pridelanih na parcelah . Če nam je njihov okus dolgčas, velja poseči po drugih križnicah, npr. Brstičnem ohrovtu, ohrovtu ali kolerabi.
