Marec zaščita rastlin - škropljenje, zatiranje bolezni in škodljivcev
Začetek marca je čas, da začnemo škropiti sadno drevje in iglavce, da se borimo proti prezimovalnim škodljivcem, še preden se sploh začnejo hraniti z našimi rastlinami. Zahvaljujoč temu ne bomo škodovali žuželkam, ki oprašujejo, ki še niso začele letenja. Izvajamo tudi prva razpršila za glivične bolezni. Tu so najboljši načini za boj proti rastlinskim boleznim in škodljivcem na začetku rastne sezone.
Marca škropimo sadno drevje in iglavce, da se borimo proti cupletom
Za oknami coraz cieplej, dni stają się dłuższe, a delikatne promienie słońca muskają naszą twarz, to znak, że najwyższa pora na rozpoczęcie prac w ogrodzie. W tym czasie do życia budzą się także szkodniki naszych roślin, z którymi należy jak najszybciej rozpocząć walkę. Przedwiośnie jest więc idealnym czasem na zaopatrzenie się w niezbędne środki ochrony roślin, aby nasze rośliny były piękne i zdrowe przez cały sezon.
Opryski drzew owocowych i iglaków w marcu - zwalczanie szkodników
Marzec to najwyższy czas na zastosowanie na śliwach i iglakach insektycydu (preparatu przeciwko insektom) Promanal 60 EC. Jest to środek oparty na bazie oleju parafinowego, przeznaczony do zwalczania przędziorków, czerwców i ochojników. Olej parafinowy tworzy powłokę na znajdujących się w stadium zimowania szkodnikach i powoduje ich duszenie się. Ciecz użytkową sporządzamy z 20 ml środka na 1 litr wody, a oprysk olejem parafinowym wykonujemy tak, aby ciesz spływała z pni i gałęzi. Zabieg trzeba wykonać jeszcze zanim na drzewach i krzewach pojawią się liście.
Oprysk Promanalem uchroni uchroni nasze śliwy przed atakiem przędziorka owocowca. Przędziorki to drobne roztocza barwy żółtawozielonej do pomarańczowoczerwonej, potocznie zwane "czerwonymi pajączkami". Żerując na roślinie przędziorek owocowiec wysysa z niej soki i powoduje żółknięcie, brązowienie oraz obumieranie roślin. Wzrost zaatakowanej rośliny jest zahamowany, a plon znacznie zmniejszony. Oprysk śliw przeciwko przędziorkom należy przeprowadzić przed pękaniem pąków. W tym terminie przędziorki na drzewach owocowych możemy też zwalczać inny środkiem opartym na oleju parafinowym - Treol 770 EC.
Wiosenny oprysk śliw i roślin iglastych preparatem Promanal 60 EC pomoże też w walce z czerwcami. Wśród czerwców wyróżniamy: miseczniki, tarczniki i wełnowce. Są to np. misecznik śliwowiec, misecznik świerkowiec, misecznik tujowiec czy misecznik cisowiec. Żerują przeważnie na łodygach i spodnich stronach młodych liści - często możemy je spotkać wzdłuż nerwów. W zależności od gatunku szkodniki osiągają wielkość do 5mm. Na roślinach spotkamy je w postaci narośli, tworzonych przez nieruchome ciało samicy. Samica składa jaja pod swoim ciałem, dzięki czemu są one chronione twardym pancerzem. Samica czerwców potrafi złożyć do 2000 jaj. Samce są mniejsze od samic, potrafią latać, ale nie posiadają aparatu gębowego, przez co bardzo krótko żyją. Młode larwy zaraz po wylegnięciu rozchodzą się po całej roślinie. Żerujące czerwce powodują zahamowanie wzrostu rośliny, zniekształcenia i obumieranie pędów. Zaatakowana roślina staje się osłabiona i podatna na choroby i ataki innych szkodników, stopniowo więdnie, traci liście a w rezultacie zamiera.
Na iglakach oprysk preparatem Promanal 60 EC lub Treol 770 EC zapobiegnie także atakowi ochojników. Ochojniki są to mszyce, występujące pospolicie na świerkach i modrzewiach. Wiosną żerują na pędach wierzchołkowych, które przeobrażają się w szyszkowate narośla, tzw. galasy. Wewnątrz galasów rozwijają się kolejne pokolenia ochojnika. Młode galasy są jasnozielone, a w późniejszym czasie przybierają barwę brunatną. Galasy utrudniają przepływ wody i soli mineralnych w pędzie, przez co pęd traci igły i zamiera. W czerwcu i lipcu mszyce na modrzewiu okrywają się białą woskową wydzieliną w formie puchu i w ten sposób ukryte, żerują i rozmnażają się rodząc larwy. Z porażonych iglaków galasy należy usuwać i palić, zanim uwolnią się z nich larwy. Wiosenny oprysk Promanalem przeciwko ochojnikom wykonujemy gdy temp. przekroczy 12°C.
W marcu zwalczamy ochojniki, powodujące powstawanie na gałązkach iglaków charakterystycznych wyrośli, tzw. galasów
W tym czasie należy także wykonać oprysk jabłoni przeciwko kwieciakowi jabłkowcowi oraz miodówce jabłoniowejj. Do tego celu możemy użyć preparat Decis 2.5 EC (średnio 1 ml/1l wody). Oprysk wykonujemy w fazie pękania pąków kwiatowych. Należy pamiętać jednak, aby nie stosować preparatu Decis częściej niż 2 razy w sezonie, ponieważ może wystąpić uodpornienie się szkodników na substancję w nim zawartą.
Opryski w marcu - zwalczanie chorób
W marcu wchodzimy na ścieżkę wojenną także z grzybami powodującymi choroby u naszych roślin. Wojnę rozpoczynamy od rozprawienia się z kędzierzawością liści brzoskwini, wykonując oprysk fungicydami: Miedzian 50 WP (24g/1-2,5l wody) lub Syllit 65 WP (7,5g/1l wody). Drzewa należy dokładnie pokryć cieczą roboczą, pamiętamy jednak, aby zabieg wykonać nim popękają pąki.
W czasie gdy pękają pąki należy rozpocząć ochronę jabłoni i grusz przed parchem. Najbardziej widocznymi objawami parcha są plamy pojawiające się na górnej powierzchni liści, z początku o barwie oliwkowej, później zwiększające powierzchnię i przybierające barwę czarno-brunatną. Następnie powierzchnia liścia się uwypukla, liść zasycha i opada. Na owocach pojawiają się podobne objawy. W bardziej zaawansowanym stadium skórka owoców korkowacieje, zasycha, powstają pęknięcia, przez które ulatnia się woda, powodując wysuszanie i karłowacenie owoców.
Do ochrony przed parchem polecany jest Antracol 70 WG, ponieważ jako jeden z niewielu preparatów świetnie radzi sobie przy niskich temperaurach, dlatego też jest niezastąpiony wczesną wiosną (średnie dawkowanie 4g/1l wody). Kolejnym plusem tego preparatu jest zawartość cynku, dzięki któremu zwiększa się odporność roślin na warunki stresowe. Gdy temperatura na zewnątrz wzrośnie zaleca się stosowanie mieszanki preparatów Antracol + Zato 50 WG. Te dwa preparaty uzupełniają się, tworząc skuteczniejszą ochronę przeciwko parchowi. Oprócz środków chemicznych trzeba także stosować metody niechemiczne, polegające na usuwaniu i paleniu suchych liści oraz opadłych, zaschniętych owoców, w których mogą zimować zarodniki grzyba.
Rośliny sadownicze opryskujemy również przeciwko rakowi drzew i zgorzeli kory. V ta namen uporabljamo Topsin M 500 SC (odmerek: 2,5 ml / 1l vode).
Vse zgoraj opisano škropljenje sadnega drevja v marcu je zelo pomembno, saj boj proti boleznim, kot je breskev zvijanje pozneje, ne prinese nobenih rezultatov.
Zatiranje plevela v marcu
Marec na vrtu je tudi začetek boja proti plevelu. Verjetno ni treba nikogar prepričevati o nujnosti boja proti plevelu. Kdor je srečen lastnik vrta, dobro ve, da večino časa porabimo za vzdrževanje. Marec zatiranje plevela vključuje predvsem pripravo gred za setev ali pripravo prostora za postavitev trate.
Na majhnih vrtovih lahko uporabimo mehansko zatiranje plevela. Obdelave začnemo takrat, ko je zemlja suha, se ne razmaže in se ne drži orodja. Da bi spodbudili zaloge semena plevela v površinski plasti tal, uporabljamo mehansko obdelavo, zahvaljujoč tej obdelavi pa izboljšujemo tudi zračne, vodne in toplotne razmere v tleh. Mlade sadike plevela bodo uničene med naslednjim gojenjem.
Drugo orožje proti plevelu so herbicidi, tako imenovani herbicidi. Od zgodnje pomladi lahko uporabljamo pripravke na osnovi glifosata, kot je Glyphocide 360 SLali Roundup 360 SL. Pripravek nanašamo po vznikanju plevela (po možnosti takrat, ko so približno 5 cm ali se razvijejo vsaj dva lista), vendar najpozneje 2-3 dni pred vznikanjem posevkov. Snov, ki jo vsebuje, zeleni deli rastline absorbirajo in prenašajo neposredno do korenin, zaradi česar umrejo. Porumenelost in venenje sta prva simptoma izdelka in jih lahko opazimo že 5-7 dni po obdelavi. Popolno odmiranje rastlin se zgodi približno 3 tedne po škropljenju. Na mestu, kjer smo nanesli glifosat, lahko gojimo vse rastline, vendar se ne začnemo pripravljati na gojenje, setev ali sajenje prej kot 7 dni po obdelavi. Osebno vam svetujem, da počakate vsaj 2 tedna. Glifosat je zelo učinkovit v boju proti plevelu,pogosto pa je sporen tudi zaradi velike škodljivosti za okolje. Upoštevati moramo tudi, da deluje neselektivno (uniči skoraj vse rastline), zato ga ne smemo uporabljati v bližini pridelkov. Selektivnejši herbicidi so varnejša rešitev.
Dekontaminacija substrata in obdelava semen
Marec je tudi čas priprave sadik in sejanja semen cvetja in zelenjave. Profilastično lahko pred setvijo ali sajenjem rastlin substrat dekontaminiramo z Magnicur Energy 840 SL (priporočen odmerek: 12,5 ml / 1 liter vode / 50 litrov substrata). Ta ukrep preprečuje pojav bolezni, kot sta fitoftora in gniloba v naših pridelkih . Te bolezni povzročajo porjavitev in odmiranje sadik in starejših rastlin. Gojišče brez gliv je zdaj pripravljeno za setev ali sajenje. Zdaj morate le pravilno izbrati seme.
Za setev je treba uporabiti zdrava semena z visoko kalivostjo, ki ne vsebujejo plevela. Eden od predsetvenih postopkov je obdelava semen. Ta obdelava se uporablja za uničenje bolezni in škodljivcev, ki se prenašajo s semeni, in za zaščito semen pred okužbami ali poškodbami povzročiteljev tal. Obdelava semen je ugodna, saj omogoča zmanjšanje števila nadaljnjih zaščitnih obdelav.
Pri ljubiteljskih pridelkih je treba za preliv uporabljati predvsem sredstva na osnovi naravnih snovi, kot je Bioczos BR , proizveden na osnovi česna. Po potrebi so na voljo tudi močnejši pripravki, kot so Zaprawa Nasienna T 75 DS / WS , Topsin M 500 SCali Dithane NeoTec 75 WG. Tema obdelave semen je podrobneje obravnavana v članku Prelivanje semen in cvetnih čebulic.
Takoj po sajenju rastlin lahko uporabimo Previcur Energy in Proplant 722 SL za zaščito korenin pred okužbami, ki jih povzročajo glive v tleh, ali kot poseg ob prvih simptomih bolezni.
Med gojenjem se lahko uporabljajo tudi biotehnična fitofarmacevtska sredstva, kot je Biosept Active. Gre za pripravek na osnovi ekstrakta grenivkine kaše in semen, ki se uporablja proti glivičnim in bakterijskim boleznim. Biosept se lahko uporablja v kateri koli fazi razvoja rastlin, od faze sadik.
To je seveda le nekaj izbranih zaščitnih tretmajev, ki bi jih morali izvesti marca. Upamo, da so bili obravnavani najpomembnejši med njimi. Ko posegate po fitofarmacevtskih sredstvih, navedenih v besedilu, ne pozabite, da jih ne pretiravate in bodite še posebej previdni pri njihovi uporabi. Pri ljubiteljskih pridelkih na parcelah in domačih vrtovih je priporočljivo uporabljati naravne, nekemične metode zaščite rastlin. Kemijo bi morali posegati le, če naravne metode odpovedo ali se izkažejo za nezadostne.
Aleksandra Dziugan-Smoleń
